Hải ngồi yên. Tay người bạn gái lồng vào mái tóc dài loăn xoăn của hắn.

- Tóc dài rồi nè. Cắt đi. Hippi hở? Thầy giám thị phạt nặng đó nhe.
Hải
cười buồn
- Sắp đi quân dịch rồi. Sợ chi.
Người bạn gái dừng tay trên vai
Hải
- Thầy nói hoãn dịch vì lý do học vấn mà
Hải lắc đầu
- Thời buổi
chiến tranh ni học chi nỗi nữa mà học
Hắn quay lại, nhìn vào mắt người bạn
gái
- Mà nầy. Hải đi lính rồi, Mai có buồn không?
- Các bạn nam đi lính hết.
Lớp học chỉ còn toàn con gái. Lớp học sẽ buồn nhiều lắm.
Cơn gió chiều
thổi nhẹ, Hải cảm thụ hơi ấm từ người bạn gái bên cạnh mình. Hắn chợt
quên sự hẫm hiu của chiến tranh. Hải sắp 18 tuổi, Mai cũng vậy. Hải không sợ
bom đạn. Không sợ chi hết. Hắn sợ xa Mai, người bạn nữ thân thiết của hắn.
Hải hẹn Mai ra đây để nói lời từ biệt, hắn theo gia đình chuyển đi thành
phố khác, mà sao hắn không nói được. Đêm xuống dần. Con giun con dế cũng thôi
ca bài tạm biệt. Lũ chúng nó yên lặng, chia sẻ nỗi niềm lưu luyến của hai
người bạn. Chỉ còn tiếng gió rít và hơi lạnh của trời vào khyua....
Thằng
Hải đi lính. Con Mai cũng nghỉ học, nó ở nhà giúp mẹ buôn bán nuôi bầy em
nhỏ. Ba năm sau, Hải vẫn bặt vô âm tín. Chiến sự vẫn dữ dội. Mai đi lấy
chồng.
Thời buổi khó khăn. Mai làm thuê làm mướn nuôi con và mẹ già.Thế rồi,
tai họa ập đến, chồng Mai đã ra đi vĩnh viễn sau một cơn bạo bệnh. Mai dấu
nỗi buồn sâu thẳm vào lòng mình. Vẻ đẹp tàn phai. Trong cô chỉ còn là hư vô.

Mặt trận đường 9 Nam Lào dữ dội, Hải trở thành phế binh, què một chân.
Hắn được xuất ngũ, tìm về quê sau năm 75. Gia đình hắn đã mất mát hết vì
bom đạn. Hàng ngày với xấp vé số, hắn chống nạng đi bán dạo khắp phố
phường kiếm sống qua ngày. Người ta thương kẻ tật nguyền, mua giúp hắn, vì
vậy mà hắn còn sống. Mỗi độ cuối ngày, khi ánh đèn đường le lói, Hải tựa
cửa rạp cine sau xuất chiếu, nhìn ngó xa xăm, buồn cho thân phận.
Mai bây giờ
đã sắm một xe nước mía, cô đặt bên góc rạp chiếu bóng. Buổi tối nọ sau
một ngày lê la, Hải mệt nhoài, khát khô cổ họng, lê cái thân còm trên cây
nạng gỗ, hắn đến mua một bịch nước mía. Chiếc mũ rộng vành che hết khuôn
mặt hắn, không ai nhìn rõ trong buổi hoàng hôn nhá nhem như thân phận hắn.
Cô
gái bán nước mía thương hại người đàn ông què quặt. Cô tặng cho hắn một ly
nước mía. Hải ngước lên nói lời cảm ơn nho nhỏ. Hắn bàng hoàng không tin vào
mắt mình. Mai, người bạn học cũ của hắn đây mà. Mai cũng nhận ra, nước mắt
cô gái lăn dài trên đôi gò má xàm xạp bởi bụi đời.
- Hải !...
- Mai
!...
Tiếng gọi nhau thảng thốt trên đôi môi của hai con người bất hạnh, hai
người bạn học thưở xưa.
Hải thì thầm
- Đừng nói gì thêm. Tụi mình về.
Mai nhé. Cho đời còn có nhau.
Vệt bóng đổ dài trên lề đường bởi ánh đèn
đường vàng vọt. Hai thân người với 3 cái chân và 1 cây nạng gỗ.
"Dù anh trở
về trên đôi nạng gỗ
Dù anh trở về bằng chiếc xe lăn
Hoặc anh trở về
bằng chiến công dày
Tình em vẫn chẳng đổi thay..."