Q U Ê   N G O Ạ I
✍️Dinh van Son
Quê tôi đó miền tây xa lắm 
Nắng chiều tà
hiu hắt bờ sông 
Gió thổi về ruộng lúa mênh mông 
Cánh cò bay xa khắp cánh
đồng
Quê tôi đó hàng cây soi bóng
Mái tranh nghèo nhẹ khói vàng bay
Chiều
muộn về ngắm những vầng mây
Trôi xa mãi nhớ nhà muốn khóc ...
           Lâu
lắm rồi con chưa về thăm Ngoại con nhớ lắm Ngoại ơi !
           Quê Ngoại tôi
tuốt luốt ở miền Tây cách Saigon hơn trăm cây số, đường về quê Ngoại qua
những cánh đồng lúa xanh rờn thẳng cánh cò bay.
            Mỗi khi có chuyện
buồn hay vui tôi ra đường cái đón xe đò về quê thăm Ngoại, thoáng trông thấy
tôi từ xa là bà Ngoại đã cười vui lắm :
- Ông ơi xem ai về cà ?!
           
Ông Ngoại đang sửa mái nhà sau chái bếp vội chạy ra ôm chầm lấy tôi rồi
mắng yêu :
- Thằng cha mày ông nhớ con lắm mà sao về một mình vậy bây ?
- Dạ
hôm nay con nghỉ phép nên con về thăm Ngoại đây ?
- Ừ, ba má con khỏe không sao
không thấy đứa nào về thăm Ngoại hè ?
- Dạ ba má con khỏe gởi lời thăm
Ngoại chắc vài hôm nữa ba má con sẽ về !
- Ừ, con ra sau hè rửa mặt rồi ăm
cơm với Ngoại nha
- Dạ
            Biết tôi thích câu cá ông Nội làm cho chiếc
cần câu dài sọc rồi ra sau đìa ngồi cắm câu, khổ nỗi ngồi cả tiếng đồng
hồ mà không câu được con nào. Ông Ngoại từ trong nhà nhìn ra cười ha hả :
-
Haha ! con ngồi có bóng như vậy làm sao cá dám ăn, thôi vô nhà đi con. Hôm qua ông
có câu được con cá lóc bỏ trong khạp để bà Ngoại nấu canh chua cho con ăn.
   
        Bà Ngoại nghe vậy ra sau vườn quơ đại mớ rau bạc hà, dòng dọc, húng
cây, rau om, ớt sừng trâu, nhiêu đó đủ nấu nồi canh chua và mẻ cá kho tộ
lừng danh khắp miền Tây nam bộ. Đang đói bụng tôi quấc một hơi cháy nồi cơm
no cành hông, ăn xong rồi nằm trên tấm phản trước sân nhà gặp làn gió mát
rượi tôi làm một giấc tới sáng.
           Sáng mai vừa thức dậy tôi rủ đám
bạn đi tát đìa bắt cá tôm, ở miền tây nhà nào cũng có vài cái đìa bên hông
nhà để lấy nước sông về, vừa lấy nước sinh hoạt vừa làm nơi trú ngụ
của các loài thủy sản. Đến khi cần người ta rút nước ra từ cái bọng, để
nước cạn hết đám nhóc nhảy vào săn tôm cá.
           Chiều về trên cánh
đồng vừa gặt lúa xong, cả bọn làm những cánh diều vươn cánh trên bầu trời
xanh, những cánh diều no gió bay cao đem theo những ước mơ khát vọng vươn tới
chân trời xa.
           Tôi thích về nơi này để tận hưởng không khí mát mẻ
trong lành, chán phố thị ồn ào xô bồ xô bộn thì cứ về đây để lòng mình
thanh thản nhìn ngắm sao trời lấp lánh trong đêm khuya. Về lại nơi đây để tìm
lại mớ ký ức xưa, đám bạn cũ giờ đã cách xa khắp bốn phương trời.
       
    Đêm ở miền quê thật là mát mẻ và yên tỉnh, nằm trên chiếc võng vắt tay
lên trán nghĩ đến chuyện cuộc đời. Từ thuở nhỏ đến lớn lên đi học rồi
đi làm, lập gia đình rồi về già lại muốn trở về chốn xưa.
***
         Dạo
đó cuối tháng 11 âm lịch đó là mùa rộ lên của cây vú sữa trước nhà ông bà
Ngoại. Cây vú sữa này đã trồng từ lúc rất lâu rồi cho tới lúc tôi về đây
thì nay đã đơm bông kết trái. Vỏ cây thì sần sùi nức nẻ, tàn cây rộng tỏa
bóng mát cả khúc sân rộng.Thích nhất và vui nhất là được trèo lên hái trái.
Chao ôi trái nào trái nấy to như cái chén ăn cơm màu xanh lợt. Một đứa trèo lên
lựa trái to nhất bẻ cành liệng xuống ở dưới tụi nó lấy cái áo túm lại
làm đồ hứng. Hái xong cỡ chục trái thì cả bọn xúm nhau thưởng thức. Muốn
ăn ngon thì đầu tiên là phải dò trái vú sữa cho nhão rồi rút cùi trên trái
đưa miệng vào nút thì trời ơi nó ngon ngọt mát tới ruột gan.
            Nhưng
mà muốn hái trái vú sữa thì phải hái trộm bởi vì ông bà Ngoại mà thấy
được là bị la rầy vì sợ leo trèo trên cây cao bị té ngã. Lựa khi ông Ngoại
vắng nhà còn bà Ngoại đi chợ là cả bọn hè nhau leo lên cây hái trái. Xong rồi
cả bọn xúm nhau thưởng thức. Một hôm có một bà lão dắt theo đứa bé gái
trạc tuổi tôi đến nhà ông Ngoại xin mua vú sữa đem ra chợ bán. Ông Ngoại
thấy bà lão tội nghiệp nên ra sau hè lấy cây sào dài trên có gắn trái khế tre
chuyên chọt trái vú sữa hái cho bà lão một giỏ cần xé mà không lấy tiền. Bà
lão cảm ơn rối rít rồi hai bà cháu sớt ra chiếc giỏ nhỏ lần lượt xách mang
đi. Từ đó trái vú sữa nhà ông Ngoại tôi nổi tiếng nhất vùng là ngon ngọt.
Bà Ngoại đem vú sữa ra chợ đổi gạo , mắm muối , cá khô ...
          Rằm
tháng chạp cũng là ngày giỗ của ông cố tức là ba của ông Ngoại. Các cậu, dì
từ khắp nơi đổ về nhà để dự đám giỗ. Người thì mang theo bánh thững, kẻ
mang gà vịt hoa quả trái cây ...khung cảnh thật là đông vui náo nhiệt ồn ào.
Tụi trẻ con như bọn tôi lại có dịp leo lên cây vú sữa hái trái, mặc dù ông
Ngoại la chằn chằn nhưng tôi là người ham vui nhất leo trèo lên cây hái nhiều
trái nhất làm quà cho các cậu dì và các anh chị em mỗi người một giỏ đệm
trái vú sữa.
          Chiều tối mọi người đều ra về riêng tôi ở lại ngủ
nhà ông bà Ngoại tại vì nhà Ngoại mát mẻ gần sông mà quan trọng là gặp lại
đám bạn trẻ trâu cùng nhau ra mé sông ngồi ngắm trăng kể chuyện ngày xưa
...xưa thiệt là xưa.
***
          Mới chớp mắt một cái mà đã hơn 50 năm
những người xưa cũ giờ đã ra người thiên cổ. Ông bà Ngoại đã mồ yên mã
đẹp. Hôm nhà Ngoại bán đi tôi không cầm được nước mắt. Tôi năn nỉ họ
đừng chặt cây vú sữa vì đó là khung trời kỷ niệm.Tôi sẽ cố gắng về đây
để nhìn lại hình bóng xưa.
         Nhưng cuộc đời như gió cuốn mây trôi tôi
lập gia đình rồi cuốn theo cơm áo gạo tiền mà quên hẳn chuyên năm xưa. Rồi
thời gian vật đổi sao dời. Cho đến một hôm tôi có dịp cùng người bà con
trở lại nơi này.
          Đó là căn nhà cũ mái ngói ba gian, cây vú sữa đã
không còn nữa. Tôi đứng tần ngần ở đó rất lâu ngắm lại cảnh cũ nhà xưa.
Bỗng có tiếng nói phía sau lưng :
- Xin lỗi cậu tìm ai ?
- Dạ không, cháu tìm
đến đây là căn nhà ngày xưa mà cháu đã ở 
- Vậy à, căn nhà này đã bán cho
nhiều người. Khu vực này đang quy hoạch giải tỏa nên không còn ai ở đây
nữa
- Dạ bà có thể mở cửa cho cháu vào trong nhà được không ạ ?
- Cậu
thật là may mắn, tôi được chủ nhà giao cho chìa khoá giữ nhà. Để tôi mở
cửa cho cậu vào.
          Tôi bước vào nhà cái cảm giác hồi hộp như trở
lại hồi thời niên thiếu. Căn nhà phía trong đã sửa chữa lại nhiều, bụi
thời gian đã phủ đầy trên lối đi xưa. Nội thất cũng đã thay đổi nhưng dấu
tích cũ như vẫn còn ở đâu đây. Kìa là căn chái bếp tôi như đang thấy bà
Ngoại đang mỉm cười ngoái đầu lại nhìn tôi,  tiếng bước chân đi lê đôi
dép kẹp kêu nghe lẹt đẹt ngoài sân. Này là chiếc cần câu ông Ngoại để trên
nóc căn nhà bếp để mỗi chiều ông đem đi cắm câu ngoài ruộng lúa. Còn cái
bậc tam cấp phía sau nhà nơi trồng cây sứ đỏ mỗi độ xuân về hoa nở rộ
đỏ đầy sân. Phía sau nhà là mảnh vườn nhỏ con con nơi trồng đủ các loại
rau củ. Dòng dọc, bạc hà, húng lủi, cần thơm ...ớt chỉ thiên quanh năm đỏ
trái. Để khi cần bà Ngoại nấu nồi canh chua, cá kho tộ ngon không thể nào quên
được.
         Đôi mắt tôi đỏ hoe vì nhớ rất nhiều chuyện xưa cũ. Tôi cố
kìm lòng lại để không bật khóc dưới chiều mưa...thời gian trôi nhanh quá, tất
cả y hệt như một giấc mơ. Mới thuở nào tóc hãy còn xanh nay đầu đã bạc
trở về chốn cũ. Tôi đứng như trời trồng giữa căn nhà xưa, tôi muốn bước
nhanh đi mà đôi chân vẫn cứ đứng dừng chân tại chỗ, nước mắt tôi đang rơi
nhạt nhòa cả lối đi.
         Nắng chiều đã tắt trên hàng rào xanh ngoài ngõ.
Tôi cố nán lại thêm chút ít thời gian nữa nhưng bà hàng xóm đã nhắc khéo khi
hoàng hôn đang dần rơi xuống phía cuối chân trời xa...
Dinh van Son