Tôi tốt nghiệp khoá 6/69 sĩ quan trừ bị vào ngày 07/07/70 .  Sau khi nghĩ 10 ngày
phép cuối khoá, ngày 17/07 tôi đến tiểu khu Darlac trình diện và được điều
động về Đại đội 398 vừa mới thành lập . Cùng với tôi còn có hai chuẩn uý
khác cùng khoá là Phạm văn Hậu và Lê Huy Yết . Hậu làm trung đội trưởng trung
đội 1 , tôi làm trung đội trưởng trung đội 2 và Yết làm trung đội trưởng
trung đội 4 . Đại đội trưởng là trung uý Đỗ Hoàng Phúc 
Vì là đại đội
mới thành lập với ba tên chuẩn uý mặt còn búng ra sữa không có một tí gì kinh
nghiệm chiến trường ngoài một mớ lý thuyết được học nên đại đội được
đưa về Buôn M ‘ Rê cách Ban Mê Thuột 12 cây số  về hướng nam là một nơi
tương đối an toàn để đóng đồn . Cách đại đội 2 cây số là cầu 14 với
một đơn vị bạn lót lưng . Đại đội đóng quân trong buôn, chung quanh được bao
bọc bởi những khẩu pháo 105 ly của tiểu khu sẳn sàng yểm trợ . Tính ra thì
buôn M ‘ Rê là nơi tương đối an toàn nếu đem so với những nơi khác trong lúc
tình hình chiến sự xảy ra khốc liệt hàng ngày
Đêm 20/07/70 việt cộng chọn
buôn M’Rê tấn công . Như vậy có nghĩa là chỉ ba ngày sau khi ra đơn vị thì tôi
được nếm mùi khói lửa . Đó là lần đầu tiên tôi được cối 82 ly của
địch quân bắn từ trên đầu bắn xuống . Cuộc hỏi thăm sức khoẻ không báo
trước này quả là bất ngờ. Đạn nổ trên miệng hầm và giao thông hào. Thay vì
núp dưới giao thông hào thì tôi lại leo một cái nhà sàn vì tò mò muốn nhìn xem
đạn bắn từ hướng nào . Người lính mang máy PRC 25 tên Thành thấy tôi đang
đụng trận mà giống như đang ngước nhìn trời tìm một ánh sao băng nào đó
để làm thơ thì la oải oải . Chắc là hắn ngạc nhiên vì tưởng ông chuẩn uý
vừa rời vú mẹ này gan lì điếc không sợ súng . Tôi không điếc, còn súng thì
ai mà chả sợ nhưng vì chưa biết đánh đấm là gì cho nên muốn nhìn xem đạn bay
trong đêm tối hình dáng nó ra sao . Tội nghiệp Thành nhiệm vụ mang máy truyền tin
nên lúc nào cũng phải bò sát theo sau lưng tôi . Tiếng Ak 47 của việt cộng bắn
trực diện bay trên đầu nghe chát chúa chứ không giòn giã êm tai như tiếng M16 .
Trước mặt buôn qua vòng rào phòng thủ là quốc lộ 14 . Bên kia quốc lộ là một
con suối và rừng .  Sương đêm mờ mịt lẫn vào ánh hoả châu soi sáng từ tiểu
khu bắn lên vòm trời khiến cho tôi có một cảm giác nôn nao. Nhưng không hiểu sao
tôi cảm thấy không hồi hộp hay sợ hãi mặc dù đó là lần đầu tôi trực
diện bắn nhau. Tính nhẩm ra từ lúc tôi được gắn lon chuẩn uý đến khi đụng
trận chỉ có 13 ngày . Ôi con số 13 .
Phía bên ngoài việt cộng pháo 82 ly dữ
dội vô phía bên trong , từng tràng súng nổ dồn dập . Qua máy truyền tin, Kỳ
Phùng tức trung uý đại đội trưởng ra lệnh cho tôi dẫn một tiểu đội bò sát
ra bờ rào phía bắc dùng kềm cắt kẽm gai cắt cho một khoảng trống phòng khi
tụi nó đông đánh không lại còn có đường rút . Vừa điều động cả ba tên
chuẩn uý mới ra trường như ba con chim mới ra ràng trấn giữ ba mặt buôn , vừa
gọi trực thăng và pháo binh yểm trợ Kỳ Phùng thiệt là chì . Đêm không trăng
dưới ánh sao lờ mờ tôi thấy nhiều bóng người thấp thoáng đang chạy lúp súp
băng qua đường và tôi nổ súng . Đó cũng là lần đầu tiên tay tôi bóp cò khi
đối đầu với địch kể từ ngày cởi chiếc áo thư sinh khoác lên người bộ
đồ lính . Tôi gọi qua máy báo cáo tình hình đến Kỳ Phùng xin pháo binh . Chỉ
trong vòng 15 phút sau trực thăng xuất hiện và súng lại nổ giòn giã . Tôi lại
leo lên nhà sàn để nhìn . Khi còn đi học , đọc những bút ký chiến trường
của các nhà văn quân đội tôi cứ nghĩ đánh nhau thì phải ghê gớm và khủng
khiếp lắm nhưng té ra giống như chẳng có gì . Sau khi trực thăng lên tôi không
còn nghe súng bên địch nổ nữa . Kế tiếp là đạn pháo binh nổ ầm ỉ  bắn
chận đầu bên kia suối và trời đang sáng dần . Địch đã rút quân
Đánh đấm
nhẹ nhàng như thế tưởng không có gì , vậy mà sáng hôm sau khi ra khỏi buôn lục
soát thì phía việt cộng bỏ lại năm cái xác không kịp kéo đi . Trung đội 1
của chuẩn uý Hậu tử trận hai người vì ngày hôm đó trung đội của Hậu trực
nên có nhiệm vụ cử một tiểu đội làm tổ báo động nằm ngay bờ suối . Khi
địch mở cuộc tấn công đụng phải tổ báo động này và hai người  binh sĩ
đã hy sinh . Ba tên chuẩn uý mới ra trường mặt mày tèm nhem vì bụi đất đỏ
nhìn nhau cười chỉ thấy lòi mấy cái răng. Chuẩn uý Hậu nói tao thấy đạn bay
léo nhéo về phía nhà sàn nơi mày núp mà mày không dính viên nào chắc là do mày
ốm nhom mõng như lá lúa nên đạn không biết ghim vào đâu . Tôi nghĩ hắn nói
tầm bậy nhưng cũng có thể trúng tầm bạ.
Sau này có kinh nghiệm trận mạc hơn,
tôi lại đâm ra sợ chứ không “gan” như lúc mới ra trường . Nhiều khi tôi
thấy đánh trận giống như đi casino kéo máy . Lúc đầu không rành cờ bạc lắm
thì kéo đâu trúng đó nhưng khi sành sõi rồi thì kéo đâu trật đó . Khi tôi
biết thế nào là mùi vị của súng đạn thì bị thương mấy lần . Đôi khi trong
đời lính cũng cần bị thương miễn là đừng bị cưa tay, cưa chân hay thẹo thọ
trên mặt để được nằm quân y viện đọc chưởng của Kim Dung . Súng đạn muôn
đời không có mắt . Chấp nhận đời lính nghĩa là chấp nhận bán cái số mạng
cho hên xui may rủi . Đời lính tài giỏi gì cũng không qua số mạng trời
định
Trung uý Đỗ Hoàng Phúc đại đội trưởng 398 vị sĩ quan chỉ huy trận
đánh đầu đời lính của tôi tại Buôn M’Rê sau này lên đại uý và năm 1973
đã tử trận tại Quãng Nhiêu được vinh thăng cố thiếu tá . Anh là người anh
người thầy của tôi và cho dù đã nửa thế kỷ trôi qua tôi vẫn xin thắp nén
hương lòng để tưởng nhớ đến anh . 
Chuẩn uý Phạm Văn Hậu sau này cũng đã
lên trung uý . Đầu năm 2022 khi tôi đưa truyện kể về lần đầu đụng trận lên
trang quân đội VNCH thì có một người sống ở Đà Lạt đọc được . Người
đó liên lạc qua messenger của facebook nói cho tôi biết là có biết Phạm Văn Hậu
và đang cố gắng liên lạc để dàn xếp cho tôi và Hậu nói chuyện với nhau .
Tôi còn đang chờ thì bất ngờ tháng 4/22 vừa qua tôi đọc được trên một trang
phân ưu mà người mất đúng là trung uý Phạm Văn Hậu . Tấm hình trên trang phân
ưu là khuôn mặt của người đồng đội từng chia xương xẻ thịt với tôi trong
những ngày hai tên mặt còn búng ra sữa gặp nhau trong trận đầu đời lính . Tôi
nghẹn lòng . Mất tin tức về nhau 50 năm đến khi biết tin thì chẳng vui chút nào
. Dù vẫn biết bước vào tuổi thất thập rồi thì xem như một chân trên bờ
trần gian và một chân đang lơ lững trong cõi vô minh nhưng tôi không làm sao tránh
khỏi buồn . 
Chuẩn uý Lê Huy Yết cấp bậc cuối cùng là trung uý . Cũng từ bài
viết trên có một đồng môn khoá 1/70 hiện sinh sống ở Ban Mê Thuột đọc
được và lần này thì hên hơn là người tìm ra nhà của Yết . Đầu tháng 07/22
cách đây hai tuần , lần đầu tiên sau 50 năm hai người đồng đội năm xưa nói
chuyện bằng facetime qua phone . Nhớ lại tháng 10/72 khi tôi cầm tờ sự vụ lệnh
để rời Buôn Hô thì ánh mắt trên khuôn mặt người sĩ quan đẹp trai nhất đại
đội bồi hồi nhìn theo và tôi ngoái lại . Bốn mắt nhìn nhau . Qua cuộc biển
dâu mất tin tức  cứ nghĩ đó là lần cuối . Đâu nghĩ 50 năm sau bốn mắt đó
lại nhìn nhau trên màn hình và cả hai cùng giật mình vì suýt nhìn không ra . Lê
Huy Yết người bạn từng chia lửa cùng tôi nay râu dài khỏi cằm , tóc thì đã
bạc còn tôi thì hai con mắt đã sụp xuống theo tuổi già rượt đuổi . Điều
đau lòng là Yết đang ngồi trên chiếc xe lăn vì phải trải qua một cơn tai biến
mạch máu não đã hai năm nay. Một dây thần kinh não bên trái bị liệt nên lỗ tai
bên phải của Yết không nghe được . Lỗ tai còn lại nghe cũng rất khó khăn . Hai
người đồng đội năm xưa nói chuyện với nhau phải nhờ thông dịch viên đó là
Dung bà xã của Yết mà 50 năm xưa ba thằng sĩ quan trẻ tụi tôi gọi là cô bé
tám dại khờ  . Gọi là cô bé bởi vì tháng 09 năm 1970 khi đại đội  di quân
đến  Buôn Hô thì cô tám này còn đang tuổi vị thành niên . Ba má cô tám có một
tiệp tạp hoá nhỏ trước chi khu. Cô tám đứng trước quầy bán những món đồ
lặt vặt . Vào ngày đó tháng đó cô tám hiền lành ngây thơ và chơn chất đâu
biết là mình vừa hạ gục một tay đẹp trai gan lì nhất đơn vị là Lê Huy Yết
lúc anh chàng này dẫn quân đi ngang tình cờ chạm phải khuôn mặt từ trong tiệm
nhìn ra .  Vì cô tám còn nhỏ nên khi đứng bán quán luôn có cặp mắt luôn canh
chừng của ông già cô ấy . Tôi và Hậu những hôm không dẫn quân  đi mở
đường thường thay phiên nhau đến quán để trấn an ông bà già và vừa làm mai
cô tám với bạn mình . Yết thì nôn nóng chờ cô bé đủ 18 tuổi . Tôi và chuẩn
uý Hậu cua gái thì dở chứ làm chim xanh thì khá mát tay . Đó là khởi đầu một
mối lương duyên cho cặp Dung Yết từ ngày ấy đến giờ vừa tròn đủ nửa thế
kỷ bên nhau . Mới đó mà cứ tưởng như ngày hôm qua . Cô bé tám ngày xưa hiện
giờ đã ngoài lục tuần là một bà nội ngoại của đám cháu , có một tiệm
tạp hoá buôn bán nhỏ tại Ban Mê Thuột để chăm sóc ông chồng đang bệnh tật.

Qua màn hình của chiếc i phone nhỏ xíu cô tám cũng không ngờ còn được nhìn
thấy lại tôi . Hoài niệm vì thế mà cứ tràn ùa về như thác lũ . Tuy bị tai
biến tai nghe hơi khó khăn nhưng giọng nói của Yết khá rõ ràng . Tôi và Yết kể
nhau nghe lần ba thằng tôi cùng đại đội mở đường dọc theo quốc lộ 14 qua
khỏi địa phận Buôn Hô . Hôm đó trung đội tôi trực nên đi đầu , trung đội
Hậu đi sau . Yết thì bao chót . Khi tôi qua khỏi khúc quanh trên quốc lộ thì nghe
tiếng B40 phía sau lưng . Giọng Hậu la oai oái trong máy PRC 25 bảo tôi quay lại
chận bìa rừng để Hậu rượt địch . Tôi cho trung đội bọc vô bìa rừng và
nhìn xuống phía Hậu . Súng nổ dồn dập chừng 30 phút sau thì im . Chỉ còn nghe
cối 60 ly của Lê Huy Yết bắn chận đầu vô rừng . Không biết Yết bắn kiểu
gì mà mấy tên du kích bỏ lại 2 xác không kịp kéo đi . Khi ba thằng tôi bắt
được tay nhau thì lần này tôi chọc quê Hậu .” mày cũng mõng như lá lúa nên
mảnh B40 không biết trúng vào đâu “ . Lần đó trung đội của Hậu có một binh
sĩ bị B40 cắt mất hai chân . Ba người bạn giờ chỉ còn tôi may mắn thoát ra
nước ngoài sau sáu năm ở tù . Hậu thì đã mất ở Đà Lạt . Yết thì ngồi
trên chiếc xe lăn sống âm thầm ở Ban Mê Thuột để đợi ngày đi trong lặng lẽ
. 
Dù sau này tôi đi nhiều gặp nhiều bạn mới nhưng trong tôi vẫn nhớ nhất là
ba người cùng khoá lần đầu đụng trận cùng nhau trong khi kinh nghiệm chiến
trường chưa có  . Tôi hỏi Yết có thấy hối tiếc những tháng năm cầm súng hay
không khi mà sự kết thúc chúng ta là những người thua trận bị lịch sử vứt
sang bên lề . Yết trả lời là không hối tiếc . Một ngày là lính thì suốt
đời là lính . Câu trả lời y chang trong ý nghĩ giống tôi 
Quan Dương
Hình :
Trung uý Phạm Văn Hậu (1949-2022) và buôn M’Re là nơi tôi , Hậu và Yết : ba tên
chuẩn uý tuổi 20 mới ra trường đụng trận đầu tiên trong đời lính